Wrażliwość i ruchy protoplazmy cz. 1
Protoplazma jest substancją wrażliwą i ruchliwą; w każdej komórce żywej odbywa ona pewne ruchy, które niekoniecznie są w związku z ruchami sąsiednich komórek. Rzec można, że nieruchomość roślin pochodzi jedynie ze sztywności błon komórkowych, które przeszkadzają zmianie położenia całej rośliny. Jeśli komórka pozbawiona jest błony, lub warstwa błonnika, otaczająca ją, jest cienka i giętka, może […]
31 grudnia, 2016
Rozmnożenie plechowców cz. 3
Opiszemy tu pieczarkę (Ayaricus campestris), hoduję ją na gnoju końskim, umieszczonym w piwnicach w taki sposób, ażeby temperatura była zawsze jednakowa, i żeby można było utrzymywać pożądany stopień wilgoci. Biała masa tego grzyba, czyli grzybnia, wprowadzona do gnoju, tworzy włókna (strzępki), rositące wzdłuż źdźbeł słomy i w ciągu kilku tygodni niczym nie objawiające się na […]
31 grudnia, 2016
Rozmnożenie plechowców cz. 2
Powstawanie zarodników. Zarodniki mogą powstawać dwojakim sposobem: albo wewnątrz przeznaczonych ku temu komórek (zarodnie, woreczki, blaszki), nazywają się wtedy wewnętrzne, lub też na powierzchni komórek albo nici — i są zewnętrzne. Formę przejściową pomiędzy bezpłciowymi zarodnikami a jajem właściwym spotykamy u niektórych wodorostów; protoplazma komórek specjalnych dzieli się tu na bardzo liczne części, zaopatrzone w […]
31 grudnia, 2016
Rozmnożenie plechowców cz. 1
U plechowców, t. j. wodorostów i grzybów, istnieją zwykle jaja i zarodniki, jak i u innych roślin, lecz nie bywa regularnej zmiany pokoleń. Jaja i zarodniki spotykają się często u jednej rośliny; ich powstawanie zależy w znacznym stopniu od zmian w otoczeniu rośliny, powodujących przyśpieszenie lub wstrzymanie odżywiania. Jajo u plechowców. A. Morsztyny mają bardzo […]
31 grudnia, 2016
Rozmnażanie się mchów
Rozmnażanie mchów. Mchy, jak i paprotniki, mają dwie formy roślinne: jedna, zaopatrzona w organa rozrodcze, odpowiada przedrośli paprotników, druga, wegetacyjna, równoległa jest do pędów liściastych tych ostatnich. Jednak obie te gromady roślin bezkwiatowych różnią się w wielu punktach. Przyglądając się pędom liściastym mchu (np. plonnika), zauważymy na szczycie niektórych gromadki nitówek i plemni, otoczonych miseczką […]
31 grudnia, 2016
Rozmnażanie się paprotników cz. 2
Skrzypy, rośliny zbliżone do paproci, mają przedrośle rozdzielne: na jednych powstają plemnie, na innych rodnie; lecz niepodobna wśród zarodników odróżnić, jakie dadzą męskie a jakie żeńskie przedrośle. Te dwie gromady, mające jednakowe zarodniki, odróżniamy od trzeciej klasy — widłaków, które mają zarodniki dwojakiego rodzaju: wielkie (macrosporae) i małe (microsporae); z pierwszych powstaję, przedrośle żeńskie (rodniowe), […]
31 grudnia, 2016
Rozmnażanie się paprotników cz. 1
Paprotniki. Za przedmiot badania może tu służyć paproć zwyczajna. Na dolnej powierzchni liści jej ukazują się w lecie plamy brunatne, t. zw. kupki; są to skupienia włosków naskórka, z których jedne kończą się ostro, drugie zaś zaokrągloną główką. Pierwsze nazywamy nitewkami, drugie zarodniami. Kupki często bywają otoczone zatoijką. Wewnątrz zarodni tworzą się drogą dzielenia komórki […]
31 grudnia, 2016
Rozrastanie się i rozwój roślin cz. 5
Pośrednim nazywa się, gdy pyłek przeniesiony zostaje na słupek innego kwiatu; dzieje się to w kwiatach niezupełnych (mających słupek na innym kwiecie, niż pręciki), oraz w doskonałych, u których bądź pręciki rozwijają się wcześniej (dzwonki, bodziszek i inne), y bądź słupek (kokornak, ciemiernik i inne). Wiatr i owady mają wielki udział w roznoszeniu pyłków. Gdy […]
31 grudnia, 2016
Rozrastanie się i rozwój roślin cz. 4
Jądra te otaczają się protoplazmą, oddzielają się błonami, tworząc miąższ, który nazywa się endospermą. Wkrótce kilka komórek u góry woreczka powiększa się i wydłuża wrzecionowato: są to korpuskule. Niebawem każda z nich dzieli się na dwa piętra: dolne jest wielką komórką, której jądro tworzy oosferę (jajo) i jedną komórkę pomocniczą. Górne zaś, nierównie mniejsze, dzieli […]
31 grudnia, 2016
Rozrastanie się i rozwój roślin cz. 3
Zalążki, rozwijające się na brzegach listków owocowych, składają się z masy spodkowej miąższu, okrytej jedną lub dwiema osłonkami. U roślin okrytonasiennych sprawa ta odbywa się w sposób następujący: Nasamprzód spostrzegamy w młodym zalążku jedną z komórek, rozwijającą się więcej od innych. Jest to przyszły woreczek zarodkowy; jądro jego dzieli się na dwa, i każde z […]
31 grudnia, 2016