Bakterie jako organizmy cz. 11

Z kolei rozpatrzeć należy zależność rozwoju bakterii od temperatury, a zależność ta jest niezmiernej doniosłości. Ogólnie biorąc granico krańcowe pod tym względom są bardzo szerokie, wahają się bowiem pomiędzy 0 a 70 stopni C. Każda odmiana bakterii posiada trzy tzw. kardynalne punkty temperatury: „minimum”, tj. pewną najniższą temperaturę, przy której rozwój jest jeszcze możliwym; następnie „optimum”, tj. wysokość temperatury najbardziej sprzyjającą, wreszcie „maximum” tj. najwyższą temperaturę, poza którą życie danej odmiany nie jest możliwe. Jako ogólną zasadę przyjęto, że odmiany saprofityczne, a więc żyjące na obumarłych szczątkach zwierzęcych lub roślinnych, przenoszą temperaturę niższą, której „optimum” waha się około 20 stopni C.; natomiast większość form pasożytniczych, a więc chorobotwórczych wymaga temperatury wyższej, „optimum” której leży około 37 stopni C. tj. temperatury ciała ciepłokrwistych.

Reguła powyższa nie jest oczywiście bez wyjątków, do których zaliczyć na przykład wypada fakt, że w wierzchnich warstwach ziemi znajduje się dużo odmian gnilnych, które przy 60 stopniach, a nawet przy 70 stopniach rozwijają się znakomicie, są to tzw. bakterie termofilowe, z drugiej znów strony wiele bakterii żyć może w nader niskiej temperaturze, jak wnosić można z badań uczonych, którzy stwierdzili obecność bakterii w śniegu, a nawet w lodzie.